Praznici i spomendani na dan 22. decembar/prosinac
– Dan JNA u bivšoj Jugoslaviji.
Događaji na dan 22. decembar/prosinac
640. – Saraceni zauzeli Aleksandriju, dvije godine posle početka invazije na Egipat.
1790. – Ruske trupe pod komandom Aleksandra Suvorova od Turaka preuzele grad Ismail, važnu luku u delti Dunava.
1894. – Francuski artiljerijski kapetan Alfred Drajfus osuđen na doživotnu robiju na osnovu lažne optužbe da je Nemcima prodavao vojne tajne i poslat u zatvor na Đavolska ostrva u Francuskoj Gijani. Pod pritiskom javnog mijenja rehabilitiran 1906.
1902. – Banijanska upravna općina pripojena gradu Karlovcu.
1917. – U Brest-Litovsku u Prvom svjetskom ratu počeli mirovni pregovori sila Osovine i nove ruske vlade, uspostavljene Oktobarskom revolucijom. Sile Antante nisu prihvatile poziv Rusije da učestvuju u tim pregovorima.
1941. – Prva proleterska brigada Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije imala svoj prvi okršaj s italijanskim snagama. Od 1948. se taj datum slavio kao Dan Jugoslovenske narodne armije.
1942. – Američki bombarderi napali glavni grad Burme Rangun, koji su u Drugom svjetskom ratu okupirali Japanci.
1950. – U Zagrebu je osnovana prva izviđačka četa.
1956. – Posljednji britanski i francuski vojnici napustili egipatski lučki grad Port Said po završetku Sueckog rata.
1962. – U NBA ligi pogođen milijunti koš.
1968. – Sjeverna Koreja, posle 11 mjeseci zarobljeništva, oslobodila 82 člana posade američkog špijunskog broda “Pueblo”.
1975. – Posle dvadesetosatovne opsade sjedišta OPEC u Beču, palestinski teroristi s taocima odletjeli avionom, koji im je ustupila Vlada Austrije, u pravcu Bliskog Istoka.
1980. – Poceo rat između Iraka i Irana.
1986. – Mike Tyson je osvojio WBC-ov naslov nakon pobjede protiv Trevora Berbicka tehničkim nokautom u drugoj rundi i postao rekorder kao najmlađi boksač koji je osvojio naslove u teškoj kategoriji po verzijama WBC, WBA i IBF u sa 20 godina, 4 mjeseci i 22 dana starosti.
1988. – Južna Afrika, Kuba i Angola u Ujedinjenim nacijama potpisali sporazum kojim je Namibija, posljednja kolonija u Africi, dobila nezavisnost. Ta bivša njemačka kolonija od Prvog svjetskog rata bila pod upravom Južne Afrike.
1989. – U strahu od pobunjenog naroda, predsjednik Rumunjske Nikolae Čaušesku sa suprugom Elenom helikopterom pobjegao iz Bukurešta, čime je okončana njegova 24-godišnja diktatorska vladavina. Bračni par uhvaćen i tri dana kasnije streljan u mjestu Trgovište.
1990. – Lider sindikalnog pokreta “Solidarnost” Lech Wales preuzeo, posle izborne pobjede, dužnost predsjednika Poljske.
1990. – Sabor Hrvatske usvojio novi, tzv. Božićni Ustav kojim je Republika Hrvatska proglašena za nacionalnu državu hrvatskog naroda.
1993. – Južnoafrički parlament sastavljen od bijelaca okončao eru aparthejda, izglasavši većinom od 237 prema 45 Prelazni ustav zemlje, što je omogućilo održavanje prvih sverasnih izbora u Južnoj Africi.
1993. – Alina Fernandes Revuelta, kćerka predsjednika Kube Fidela Kastra, napustila Kubu i dobila politički azil u SAD.
1993. – Pripadnici muslimanske Armije BiH ubili vozača Antu Vlajića i ranili još troje sudionika humanitarnog konvoja Bijeli put za Novu Bilu i Bosnu Srebrenu prilikom njegova povratka iz opkoljene enklave Hrvata Lašvanske doline.
1994. – Premijer Italije Silvio Berluskoni, zbog optužbi za korupciju, podnijeo ostavku sedam mjeseci pošto je došao na čelo koalicione konzervativne vlade, 53. od Drugog svjetskog rata.
1996. – Gerilci peruanskog ljevičarskog pokreta “Tupak Amaru” oslobodili 225 taoca u japanskoj ambasadi u Limi, a zadržali 140.
2000. – Svjetska zdravstvena organizacija upozorila na mogućnost širenja bolesti “ludih krava” van Europe. Bolest koja se smatra vjerovatnim uzrokom nove varijante smrtonosne Krojcfelt-Jakobove bolesti mozga kod ljudi, otkrivena 1986. u Velikoj Britaniji.
2001. – Na Univerzitetu Texas A&M u SAD-u okotila se CopyCat (CC), prva klonirana mačka.
2002. – Na neuspjelim predsjedničkim izborima u Crnoj Gori najviše glasova, preko 80 posto, osvojio kandidat Demokratske partije socijalista Filip Vujanović.
2004. – U Francuskoj zakonom zabranjen seksistički i antihomoseksualni (homofobični) govor.
2009. – Srbija je podnijela kandidaturu za članstvo u Evropskoj uniji.
Rođeni na dan 22. decembar/prosinac
244. – Rođen Gaj Aurelije Valerije Dioklecijan (lat. Gaius Aurelius Valerius Diocletianus), rimski car, rodom iz Dalmacije.
1634. – Rođena Marijana Austrijska, kastiljsko-aragonska kraljica.
1639. – Rođen Žan Rasin, francuski pjesnik i dramski pisac.
1702. – Rođen Jean-Étienne Liotard, švicarski umjetnik.
1723. – Rođen Karl Friedrich Abel, njemački kompozitor.
1838. – Rođen Richert Vogt von Koch, švedski pisac.
1839. – Rođen Béni Kállay (Benjamin von Kállay), mađarski i austrougarski političar.
1848. – Rođen Ulrich von Wilamowitz-Moellendorff, njemački filolog.
1856. – Rođen Frank Kellogg, američki ministar vanjskih poslova 1925-1929, dobitnik Nobelove nagrade 1929.
1858. – Rođen Đakomo Pučini (ital. Giacomo Puccini), italijanski kompozitor.
1866. – Rođena Käthe Paulus, prva njemačka padobranka.
1872. – Rođen Georg Blomstedt, švedski glumac.
1874. – Rođen Franz Schmidt, njemački kompozitor.
1876. – Rođen Filippo Tommaso Marinetti, italijanski poeta.
1878. – Rođen Knut Frankman, švedski glumac.
1885. – Rođen Borivoje Ž. Milojević, srpski geograf.
1887. – Rođen Srinivasa Aaiyangar Ramanujan, indijski matematičar.
1897. – Rođen Max Hansen, danski glumac i kompozitor.
1899. – Rođen Gustav Gründgens, švedski glumac i režiser.
1905. – Rođena Pierre Brasseur, francuska glumica.
1907. – Rođena Peggy Ashcroft, britanska glumica.
1908. – Rođen Kosta Kočo Racin (mkd. Коста Апостолов Солев Рацин), makedonski književnik.
1911. – Rođena Wiola Brunius, švedska glumica.
1912. – Rođena Lady Bird Johnson, supruga predsjednika Lyndon B. Johnsona.
1924. – Rođena Marianne Stjernqvist, švedska glumica.
1925. – Rođena Irena Kolesar, pozorišna, filmska i TV glumica.
1926. – Rođen Alcides Ghiggia, urugvajski i talijanski fudbaler.
1929. – Rođen Lazar Rakić, srpski povjesničar.
1935. – Rođena Semka Sokolović-Bertok, hrvatska glumica bosanskohercegovačkog porijekla.
1945. – Rođena Dajen Sojer, američka novinarka.
1947. – Rođena Meddžida Kreso, bosanskohercegovačka političarka.
1948. – Rođen Nicolae Timofti, moldavijski predsjednik.
1949. – Rođen Maurice Gibb, britanski pjevač, The Bee Gees.
1949. – Rođen Robin Gibb, britanski pjevač, The Bee Gees.
1950. – Rođen Zijah Sokolović Zike, jugoslovenski i bosanskohercegovački glumac i režiser.
1950. – Rođena Vesna Dovniković, hrvatska organizatorica manifestacija posvećenih animiranom filmu i funkcionerka u organizacijama koje se bave animiranim filmom.
1951. – Rođen Ivan Šreter, liječnik.
1953. – Rođen Dalibor Paulik, hrvatski teatrolog i skladatelj.
1957. – Rođen Anders Eklund, švedski bokser.
1960. – Rođen Zoran Živković, srpski političar.
1962. – Rođen Rejf Fajns (engl. Ralph Fiennes), britanski i srpski glumac, reditelj i producent.
1962. – Rođen Milorad Ivić, srpski pjesnik.
1963. – Rođen Giuseppe Bergomi, italijanski fudbalski reprezentativac.
1964. – Rođen Jašar Ahmedovski, srpski pjevač.
1968. – Rođen Richey James Edwards, britanski muzičar, Manic Street Preachers 1988-1995.
1969. – Rođen Mats Lilienberg, švedski fudbaler.
1972. – Rođena Vanesa Paradi (franc. Vanessa Paradis), francuska pjevačica.
1977. – Rođen Kristijan Potočki, hrvatski glumac.
1978. – Rođen Edin Osmić poznat kao Edo Maajka, bosanskohercegovački reper.
1984. – Rođen Jonas Erik Altberg (šved. Jonas Erik Altberg), poznatiji kao Bejshanter (engl. Basshunter), švedski muzičar.
1986. – Rođena Tijana Pečenčić, srpska glumica.
Umrli na dan 22. decembar/prosinac
1603. – Umro Mehmed III, sultan Osmanlijskog carstva.
1634. – Umro Johan Albert Vasa (Jan Albert Waza), poljski biskup i kardinal, sin Sigismunda i Konstantia od Steiermarka.
1666. – Umro Guercino, italijanski umjetnik, slikar.
1779. – Umro Števan Küzmič, slovenski pisac, prevodilac i evangelistički svećenik u Mađarskoj.
1801. – Umro Jovan Rajić, povjesničar i književnik.
1828. – Umro William Hyde Wollaston, engleski fizičar i kemičar.
1871. – Umro Edward Law, britanski političar.
1880. – Umrla Džordž Eliot (engl. George Eliot), poznata pod pseudonim Meri En Evans pod kojim je objavljivala svoja djela, engleska književnica.
1899. – Umro Hugh Lupus Grosvenor, britanski političar.
1923. – Umro Georg Luger, austrijski pronalazač i izumitelj.
1923. – Umro Petar Dobrinović, pozorišni glumac i redatelj.
1936. – Umro Dragutin Gorjanović Kramberger, hrvatski paleontolog, paleontropolog i geolog.
1936. – Umro Nikolaj Ostrovski, sovjetski književnik socijalističkog realizma.
1942. – Umro Franz Boas, američki antropolog.
1943. – Umro Beatrix Potter, britanski pisac i ilustrator.
1952. – Umrla Milica Jakovljević Mir-Jam, srpska književnica.
1969. – Umro Džozef fon Šternberg, američki filmski režiser.
1976. – Umro Slobodan Đurić, pozorišni, filmski i TV glumac i redatelj.
1979. – Umro Deril Frensis Zanuk, američki filmski producent.
1980. – Umro Bogdan Babić, srpski dirigent i rukovodilac hora AKUD „Branko Krsmanović“.
1989. – Umro Samuel Beckett, irski pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1969.
1993. – Umro Alexander Mackendrick, američki filmski režiser i ljekar.
1993. – Umro Oto Bihalji Merin, jugoslavenski pisac i likovni kritičar.
1996. – Umro Mića Popović, srpski akademik, slikar, likovni kritičar, pisac i filmski režiser.
1999. – Umro Per Aabel, norveški glumac.
2001. – Umro Jonas Frick, švedski režiser.
2001. – Poginuo Jovan Gojković, srpski fudbaler.
2014. – Umro Džon Robert Koker (engl. John Robert “Joe” Cocker), britanski pop i bluz pjevač.
2018. – Umro Pedi Ešdaun (engl. Jeremy John Durham Ashdown), britanski političar i Visoki Predstavnik EU za Bosnu i Hercegovinu.
Sveci pravoslavne crkve na dan 22. decembar/prosinac
– Začeće Svete Ane.
– Sveta Ana, mater proroka Samuila.
– Prepodobni Stefan Novosijatelj.
– Sveti Sofronije, arhiepiskop kiparski.
– Sveti mučenik Easije.
– Sveta Vasa.
– Sveti mučenik Sositej.
– Sveti mučenik Narsis.
– Sveti mučenik Isak.
n24.ba
